Günlük Plan Örneği
GÜNLÜK PLAN
SOSYAL-DUYGUSAL ALAN
Amaç 11:Estetik özellikler taşıyan ürünler oluşturabilme.
Kazanım 1:Estetik bedensel hareketlerle yürür/dans eder.
DİL ALANI
Amaç 4:Kendini sözel olarak ifade edebilme
Kazanım 2:Sohbete katılır.
Kazanım 7:Duygu, düşünce ve hayallerini yaratıcı yollarla açıklar.
Amaç 5:Dinlediklerini çeşitli yollarla ifade edebilme
Kazanım 5:Dinlediklerini resim, müzik, drama, şiir, öykü vb. yollarla sergiler.
BİLİŞSEL ALAN
Amaç 3:Dikkatini toplayabilme
Kazanım 2:Dikkatini nesne/durum/olay üzerinde yoğunlaştırır.
Amaç 9:Nesneleri sayabilme
Kazanım 4:Gösterilen belli sayıdaki nesneyi doğru olarak sayar.
ÖZBAKIM BECERİLERİ
Amaç 1:Temizlik kurallarını uygulayabilme
Kazanım 2:El, yüz ve vücudun diğer kısımlarını uygun biçimde yıkar.
ETKİNLİK SÜRECİ
Serbest Zaman Etkinliği
ÖB A:1 K:2
Öğretmen çocuklarla nasıl oldukları hakkında sohbet eder.Çocuklar ilgi ve isteklerine göre köşelere yönlendirilir.Serbest zaman etkinliğinin bitişiyle birlikte çocuklar sınıfı toplarlar, kahvaltı için temizlik ihtiyaçlarını giderirler.Kahvaltı masasının hazırlanmasına yardımcı olurlar.
Sanat Etkinliği /Drama
DA A:4 K:2,7 BA A:3 K:2
Çocuklar yarım ay şeklide otururlar.Öğretmen resimleri tek tek çocuklara gösterir.Ve resimlere bakarak hikaye oluşturacaklarını anlatır.Ardından resimler çocukların rahatça görebilecekleri yere koyulur ve hep birlikte hikaye oluşturulur.Daha sonra hikayedeki roller çocuklara dağıtılarak hikaye dramatize edilir.
Oyun Etkinliği
SDA A:11 K:1
Çocukların, çalınan müziği dinleyerek, müziğin ritmine göre dans etmeleri, hareketlerle o müziği ifade etmeye çalışmaları istenerek, sınıfta dinledikleri müzik çeşitlerinden örnekler dinletilir.Çocuklar değişen müziğin ritmine göre doğaçlama yaparlar.
Müzik Etkinliği
DA A:5 K:5
“Paytak Ördek” şarkısı söylenir.
Paytak paytak yürürsün
Sen ne tatlısın
Bazen gölde yüzersin
Bazen uçarsın
Ördek haydi gel konuş vak vak vak vak vak
Haydi bir şarkı söyle vak vak vak vak vak
Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışmaları
BA A:9 K:4
Öğretmen çalışma dergilerini çocuklara dağıtır.Öğretmen ”3 köpeğin yanına 1 köpek daha geldi.Gelen köpeği boyayın.Kaç köpek olduğunu söyleyin.4 sayısının çizgilerini tamamlayın.4 tane olanları daire içine alın” yönergesini kullanarak çocukları yönlendirir.
Değerlendirme
SOSYAL-DUYGUSAL ALAN
Amaç 11:Estetik özellikler taşıyan ürünler oluşturabilme.
Kazanım 1:Estetik bedensel hareketlerle yürür/dans eder.
DİL ALANI
Amaç 4:Kendini sözel olarak ifade edebilme
Kazanım 2:Sohbete katılır.
Kazanım 7:Duygu, düşünce ve hayallerini yaratıcı yollarla açıklar.
Amaç 5:Dinlediklerini çeşitli yollarla ifade edebilme
Kazanım 5:Dinlediklerini resim, müzik, drama, şiir, öykü vb. yollarla sergiler.
BİLİŞSEL ALAN
Amaç 3:Dikkatini toplayabilme
Kazanım 2:Dikkatini nesne/durum/olay üzerinde yoğunlaştırır.
Amaç 9:Nesneleri sayabilme
Kazanım 4:Gösterilen belli sayıdaki nesneyi doğru olarak sayar.
ÖZBAKIM BECERİLERİ
Amaç 1:Temizlik kurallarını uygulayabilme
Kazanım 2:El, yüz ve vücudun diğer kısımlarını uygun biçimde yıkar.
ETKİNLİK SÜRECİ
Serbest Zaman Etkinliği
ÖB A:1 K:2
Öğretmen çocuklarla nasıl oldukları hakkında sohbet eder.Çocuklar ilgi ve isteklerine göre köşelere yönlendirilir.Serbest zaman etkinliğinin bitişiyle birlikte çocuklar sınıfı toplarlar, kahvaltı için temizlik ihtiyaçlarını giderirler.Kahvaltı masasının hazırlanmasına yardımcı olurlar.
Sanat Etkinliği /Drama
DA A:4 K:2,7 BA A:3 K:2
Çocuklar yarım ay şeklide otururlar.Öğretmen resimleri tek tek çocuklara gösterir.Ve resimlere bakarak hikaye oluşturacaklarını anlatır.Ardından resimler çocukların rahatça görebilecekleri yere koyulur ve hep birlikte hikaye oluşturulur.Daha sonra hikayedeki roller çocuklara dağıtılarak hikaye dramatize edilir.
Oyun Etkinliği
SDA A:11 K:1
Çocukların, çalınan müziği dinleyerek, müziğin ritmine göre dans etmeleri, hareketlerle o müziği ifade etmeye çalışmaları istenerek, sınıfta dinledikleri müzik çeşitlerinden örnekler dinletilir.Çocuklar değişen müziğin ritmine göre doğaçlama yaparlar.
Müzik Etkinliği
DA A:5 K:5
“Paytak Ördek” şarkısı söylenir.
Paytak paytak yürürsün
Sen ne tatlısın
Bazen gölde yüzersin
Bazen uçarsın
Ördek haydi gel konuş vak vak vak vak vak
Haydi bir şarkı söyle vak vak vak vak vak
Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışmaları
BA A:9 K:4
Öğretmen çalışma dergilerini çocuklara dağıtır.Öğretmen ”3 köpeğin yanına 1 köpek daha geldi.Gelen köpeği boyayın.Kaç köpek olduğunu söyleyin.4 sayısının çizgilerini tamamlayın.4 tane olanları daire içine alın” yönergesini kullanarak çocukları yönlendirir.
Değerlendirme
Eğitici Drama Örneği
Grup Çalışması
Eğitici drama etkinliğinin adı:Misafirlik
Eğitici drama etkinliği aracılığı ile verilmek istenen kavram:İletişim kurmak
Kazandırılmak istenen davranış:Toplum kurallarına uygun davranmak, İlişki kurmak, Paylaşmak
Eğitici drama etkinliğinin türü:Tanışma ve selamlaşma/isim öğrenme çalışmaları, İlişki kurama /iletişim ve hareket, Doğaçlama ve yaratıcı etkinlikler
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan öğrenme türleri: Sosyal öğrenme, İşbirliği yolu ile öğrenme, Aktif öğrenme, Kavram öğrenme
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan öğrenme stratejileri:Örgütleme stratejisi, Tekrar stratejisi
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan özel teknik:Rol oynama, Katılımcı liderlik, Doğaçlama, Öykü/Olay canlandırma,
Eğitici drama etkinliği:
Öğretmen “şimdi anaokulumuza başka bir anaokulundan misafir öğrenciler geldiğini düşünelim.Okulumuzu ve bizleri tanımıyorlar.Kendinizi ve okulumuzu nasıl tanıtırsınız? Onlarla nasıl iletişim kurarsınız? Biraz düşünün ve hep beraber konuşalım” diyerek çocuklarla konuşur.Çocuklar bir süre düşünür ve düşüncelerini paylaşırlar.Ardından roller dağıtılır ve düşündüklerini doğaçlama olarak sunmalarını ister.
Tartışma Aşaması
Zihinde canlandırma:Öğretmen çocuklardan minderlere rahat bir şekilde oturmalarını ve canlandırdıkları dramayı zihinlerinde tekrar düşünmelerini ister.
Tanımsal Düzey:
*Misafir öğrenci rolünü hangi arkadaşınız oynadı?
*Hangi arkadaşlarınız ev sahipliği rolünü oynadı?
*Dramanın sonunda hangi şarkı söylendi?
Duygusal Düzey:
*Misafir rolündeyken neler hissettin?
*Kendini, okulu tanıtırken neler hissettin?
*Yeni bir arkadaşla tanışmak nasıl bir duygu?
Bilişsel Düzey:
*Misafirler nereden geldiler?
*Misafir arkadaşınızla nasıl ilgilendiniz?
*Bir yeri veya bir kişiyi tanıtırken nelere dikkat etmeliyiz?
Yaşantısal Düzey:
*Misafir olarak bir yere gittiniz mi?
*Böyle bir durumla karşılaştınız mı?
*Bilmediğin bir ortama gittiğinde hangi davranışlar hoşuna gitti?
Eğitici drama etkinliğinin adı:Misafirlik
Eğitici drama etkinliği aracılığı ile verilmek istenen kavram:İletişim kurmak
Kazandırılmak istenen davranış:Toplum kurallarına uygun davranmak, İlişki kurmak, Paylaşmak
Eğitici drama etkinliğinin türü:Tanışma ve selamlaşma/isim öğrenme çalışmaları, İlişki kurama /iletişim ve hareket, Doğaçlama ve yaratıcı etkinlikler
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan öğrenme türleri: Sosyal öğrenme, İşbirliği yolu ile öğrenme, Aktif öğrenme, Kavram öğrenme
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan öğrenme stratejileri:Örgütleme stratejisi, Tekrar stratejisi
Eğitici drama etkinliğinde kullanılan özel teknik:Rol oynama, Katılımcı liderlik, Doğaçlama, Öykü/Olay canlandırma,
Eğitici drama etkinliği:
Öğretmen “şimdi anaokulumuza başka bir anaokulundan misafir öğrenciler geldiğini düşünelim.Okulumuzu ve bizleri tanımıyorlar.Kendinizi ve okulumuzu nasıl tanıtırsınız? Onlarla nasıl iletişim kurarsınız? Biraz düşünün ve hep beraber konuşalım” diyerek çocuklarla konuşur.Çocuklar bir süre düşünür ve düşüncelerini paylaşırlar.Ardından roller dağıtılır ve düşündüklerini doğaçlama olarak sunmalarını ister.
Tartışma Aşaması
Zihinde canlandırma:Öğretmen çocuklardan minderlere rahat bir şekilde oturmalarını ve canlandırdıkları dramayı zihinlerinde tekrar düşünmelerini ister.
Tanımsal Düzey:
*Misafir öğrenci rolünü hangi arkadaşınız oynadı?
*Hangi arkadaşlarınız ev sahipliği rolünü oynadı?
*Dramanın sonunda hangi şarkı söylendi?
Duygusal Düzey:
*Misafir rolündeyken neler hissettin?
*Kendini, okulu tanıtırken neler hissettin?
*Yeni bir arkadaşla tanışmak nasıl bir duygu?
Bilişsel Düzey:
*Misafirler nereden geldiler?
*Misafir arkadaşınızla nasıl ilgilendiniz?
*Bir yeri veya bir kişiyi tanıtırken nelere dikkat etmeliyiz?
Yaşantısal Düzey:
*Misafir olarak bir yere gittiniz mi?
*Böyle bir durumla karşılaştınız mı?
*Bilmediğin bir ortama gittiğinde hangi davranışlar hoşuna gitti?
Deney
SÜNGER BAHÇE YAPALIM
Amaç:Tohumların çimlendiğini görmek.
Araç ve Gereçler:Fasulye, arpa, turp tohumu, büyük delikli sünger, ip, askı.
Eğitim Durumu
1-Tohumları bir gece önceden bir bardak suda ıslatalım.
2-Süngeri ıslatalım.
3-Süngere bir ip bağlayalım, elbise askısına asalım.
4-Askıyı ılık ve aydınlık bir yere koyalım.
5-Süngerin gözeneklerine tohumları koyalım.
6-Birkaç gün bekleyelim.
7-Tohumlarda bir değişiklik olup olmadığını gözlemleyelim.
Deneyin Sonucu
Tohumların nasıl yeşerdiğini; köklerin ve yaprakların nereye doğru büyüdüğünü inceleyelim.
Amaç:Tohumların çimlendiğini görmek.
Araç ve Gereçler:Fasulye, arpa, turp tohumu, büyük delikli sünger, ip, askı.
Eğitim Durumu
1-Tohumları bir gece önceden bir bardak suda ıslatalım.
2-Süngeri ıslatalım.
3-Süngere bir ip bağlayalım, elbise askısına asalım.
4-Askıyı ılık ve aydınlık bir yere koyalım.
5-Süngerin gözeneklerine tohumları koyalım.
6-Birkaç gün bekleyelim.
7-Tohumlarda bir değişiklik olup olmadığını gözlemleyelim.
Deneyin Sonucu
Tohumların nasıl yeşerdiğini; köklerin ve yaprakların nereye doğru büyüdüğünü inceleyelim.
Oyuncak Seçimi
Oyuncak seçerken;
*Oyuncak, çocuğun yaşına, gelişim düzeyine, ilgi ve ihtiyaçlarına uygun olmalı.
*Oyuncağın yapım malzemeleri dayanıklı olmalı (kolayca kırılmaya, boyası çıkmayan gibi).
*Oyuncağın boyu, biçimi çocuğa uygun olmalı.
*Çok fazla ayrıntı içermemeli.
*Oyuncak, zengin uyaran içermeli.
*Kullanacağı amaca uygun olmalı.
*Oyuncağın sivri köşeleri olmamalı.
Beslenme Sorunları
Yetersiz ve dengesiz beslenme, bireylerde beslenme sorunlarına yol açar.Beslenme sorunlarından en çok etkilenen gruplar gebe, emzikliler ve çocuklardır.
Çocuklarda görülebilecek beslenme sorunları:
*Yetersiz ve dengesiz beslenen çocuklarda büyümede yavaşlama, sorun iyice ilerlediğinde ise büyümede durma görülebilir.
*İyi beslenemeyen çocukların bağışıklık sistemleri bozulur ve hastalığa yakalanma riski artar.
*Zeka gelişimini olumsuz etkiler.
*Yetersiz ve dengesiz beslenme bazı hastalıklara yol açtığı gibi bazı hastalıkların temel nedenidir.Örneğin; raşitizm, anemi gibi.
Gebe ve emziklilerde görülen beslenme sorunları:
*Anemi, diş çürükleri, basit guatır gibi birebir beslenmeye bağlı hastalılardır.
*İyi beslenememe sonucu direnç azalmasına bağlı hastalılar ortaya çıkabilir.
*Erken doğum, doğum ağırlığı düşük bebekler, süt salgılanmasında azalma gibi sorunlar görülebilir.
Parmak Oyunu
Çocuklar parmak oyunlarını çok severler.Parmak oyunları çocukların yeni kavramlar öğrenmesini sağlar ve dinleme becerisini geliştirir.Sözcüklerle beraber hareketlerinide koordineli bir şekilde kullanabilmesini, yaratıcı düşünmesini, rol oynamasını sağlar.Öğretmen hikaye öncesi çocuların dikkatlerini toplamak için bu yöntemi kullanabilir.Bu yöntemi kullanırken dikkat edilmesi gereken, öğretmeninde parmak oyununu çok iyi bilmesi, hareketlerini, jest ve mimiklerini çok iyi kullanması gerekir.
Bir parmak oyunu örneği….
Ben Bir Ağacım
Ben bir ağacım (kollar havaya kaldırılır)
Dallarım var benim (kollar sallanır)
Dallarım 1 çiçek açtı (parmaklar tek tek gösterilir)
Dallarım 2 çiçek açtı
Dallarım 3 çiçek açtı
….
Dallarım 10 çiçek açtı.
Sonra rüzgar çıktı (kollar sallanır ve rüzgar sesi çıkarılır)
Yağmur yağdı (eller dizlere vurulur)
Tüm çiçeklerim döküldü (kollar aşağıya indirilir).
Bir parmak oyunu örneği….
Ben Bir Ağacım
Ben bir ağacım (kollar havaya kaldırılır)
Dallarım var benim (kollar sallanır)
Dallarım 1 çiçek açtı (parmaklar tek tek gösterilir)
Dallarım 2 çiçek açtı
Dallarım 3 çiçek açtı
….
Dallarım 10 çiçek açtı.
Sonra rüzgar çıktı (kollar sallanır ve rüzgar sesi çıkarılır)
Yağmur yağdı (eller dizlere vurulur)
Tüm çiçeklerim döküldü (kollar aşağıya indirilir).
Kardan Adam
Haydi gelin çocuklar,
Kardan adam yapalım.
Burnuna havuç,
Gözüne kömür,
Başına şapka takalım.
Birde atkı bulalım,
Boynuna şöyle saralım.
Burnuna havuç,
Gözüne kömür,
Başına şapka takalım.
İşte bu kardan adam,
Nede güzel bakıyor.
Burnuna havuç,
Gözüne kömür,
Başına şapka takalım.
Okul Öncesi Eğitimde Eğitim Ortamı Olarak Oyuncak Kütüphanesi’nin Kullanımı
Giriş
İnsan yavrusu yetişkin dünyasında yer almadan önce bebeklik ve çocukluk döneminden geçer.Bebeklik döneminde yaparak yaşayarak öğrendikleri bir süre sonra deneyime dönüşür.Bu deneyimler, çocukluk döneminde karşılaşabileceği güçlüklerle baş edebilmesini sağlayacak başarı ve kendine güven duygusunu yaratır.İşte, bebeklik ve çocukluk döneminin en önemli yıllarını oluşturan okul öncesi dönem de, yaşananların deneyime dönüştüğü bir süreçtir.Okul öncesi dönem çocuğu en etkili, kendinin yaptığı ve yaşadığı şeylerden öğrenebilir, başkalarının onun yerine bir şeyler yapmasından değil.Bunun içinde özellikle bu dönemde, çocukların yaparak, yaşayarak öğrenmelerine ve hayata hazırlanmalarını sağlayacak etkinliklere yer vermek gereklidir.Bu etkinlikler sırasında, çocukların gerek eğitim ortamlarında gerekse diğer ortamlarda en çok sevdikleri etkinlik oyundur.
Çocuklar için oyun; öğrenmelerini destekleyen bir araçtır.Jersild’e göre de oyun , çocuğun uğraştığı en ciddi uğraşısıdır.bu uğraş sırasında tıpkı yetişkinler gibi güçlerini ve marifetlerini sergilerler.Okul öncesi dönemdeki çocuk için; içinde yaşadığı dünyayı, sevgilerini, kıskançlıklarını, mutluluk ve kırıklıklarını, düşmanlıklarını, iç çatışmalarını, hayallerini, düşüncelerini ifade edebilmesi için en uygun dil olarak kabul edilmektedir.Bu nedenle oyun, çocuğun zamanın büyük bir bölümünü alan ciddi bir uğraş olarak nitelendirilmelidir.Oyun, yetişkin için güçlerini görebilme imkanına sahip olduğu ve hoşlandığı bir zaman dilimi iken, çocuk için, işle eşdeğer sayılabilecek ciddi bir faaliyettir.
Oyunun çocuğun gelişimindeki önemi geniş ölçüde tanınmaktadır.Oyun sırasında hem yetişkini,n hem de çocukların kendilerini ifade etmelerini sağlayan bir araç olarak kabul ettiğimiz oyuncaklar da son derece önemli bir yere sahiptir.Misureova, oyuncaklar ve oyunun birbirinden ayrılmayacak bir biçimde çocukluk ve ergenlikle bağlantılı olduğunu belirtmiştir.Ona göre oyuncaklar; çocuklar arasında, çocuklar ve aileleri arasında ve hatta aileler arasında iletişim ve işbirliğini arttırmak için bir uyarıcı olabilir.
Oyuncak tanımlamalarına baktığımızda ise; çocukların oynamasına mahsus araç ; oyun aracı olarak kullanılan nesne; çocukların oyalanmasını sağlayan ve onları eğlendiren bebek v.b. şeylerin tümü; zekayı, duyuları ve duyguları uyaran, yaratıcılık ve hayal gücünü geliştiren, çocuğun bedensel, ruhsal ve toplumsal gelişimini sağlayan araç-gereçler; çocuk oyunlarına geliştirici ve eğitici değer kazandıran, hayata ve olaylara alıştıran; çevresindeki her şey olarak belirtilmektedir.
Bu tanımlarda da görüldüğü gibi oyuncak, oyunun içinde yer alan, çocukların çeşitli gelişim alanlarına katkıda bulunan eğitici araçlar olarak tanımlanmıştır.
Günümüzde oyunun ana malzemesini oluşturan oyuncağın önemi her geçen gün artmaktadır. Ülkemizde okul öncesi dönemde “çocuk başına oyuncak harcaması” Oyuncak Üreticileri Derneği’nin verilerine göre; İngiltere’de 172 dolar, Japonya’da 400 dolar, Amerika’da 350 dolar, Türkiye’de 5 dolar.Türkiye’deki çocuk başına düşen oyuncak harcamasının gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük olduğu görülmektedir.Bu durumda ailelerin ve okul öncesi eğim kurumlarının oyuncak ve eğitim materyallerini satın alma gücünü arttırmanın bir diğer yolu, ödünç oyuncak alımına teşvik etmektedir.Tıpkı kütüphanelerden ücretsiz, ödünç olarak alınan kitaplar gibi, oyuncakların ve eğitim materyallerini de ücretsiz, ödünç olarak alabileceğini ‘oyuncak kütüphanelerinin’ açılmasıdır.
Oyuncak kütüphaneleri; ailelere ve çocuklara gelişimsel olarak uygun materyalleri ve desteği sağlayan, rehberlik edeni gelişimsel aktiviteler sunan ve ailelere bilgilendiren merkezler olmasının yanı sıra, okul öncesi eğitim kurumlarının da eğitici materyal ihtiyaçlarını karşılayan kaynak merkezleridir.
Oyuncak Kütüphanesinin Faydaları
*Toplumda tek başına mevcut olmayan bir hizmetin sağlanması,
*Çocukların pahalı ve iyi oyuncaklarla oynamasına yardımcı olmasıdır.
a-Ebeveyn İçin
*Anne-babanın çocuk gelişimi hakkında bilgi edinmesi,
*Oyunun önemi, oyuncakların nasıl kullanılacağına fikir edinmesi,
*Ailelerin çocukları için oyuncak seçimi ve oyuncaklara nasıl değer biçilmesi gerektiğine ilişkin bilgi,
*Aynı zamanda anneler için özellikle yeni göçmen ve izole aileler için;
-Sosyalleşme becerilerini sağlayıcı ve arttırıcı,
-Evde çocukları ile birlikte daha çok oyun oynamaya ve çocuğunun sevdiği spesifik oyuncakları oyuncak kütüphanesinden ödünç almak.
b-Çocuklar İçin
*Sosyalleşme ve grupta davranış becerilerinin artması,
*Çeşitli oyuncak ve oyun imkanlarının kolay bulunabilmesi,
*Çocuklar için okula hazırlıkla ilgili deneyimlerin olumlu etkisi,
*Özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların oyun imkanlarının artması ve adapte olmalarının hazırlayıcı bir etkisi vardır.
Genel olarak oyuncak kütüphanelerinin yaraları şu şekildedir:
1-Çok sayıda çocuğa araç-gereç yönünden hizmet verebilmesi,
2-Çocukların evlerinde mevcut oyuncak tipinden farklı oyuncakların bulunması,
3-Çeşitli oyuncakların daha ucuz bulunabilmesi,
4-iyi oyuncakların kolayca bulunabildiği bir yer olması,
5-Halk kütüphanelerinin kullanımını arttırmaktır.
Oyuncak Kütüphanesi Personeli
Oyuncak kütüphanelerinin personeli okul öncesi eğitimcisi ya da özel eğitim alanlarından olmasının yanı sıra, kütüphane liderlerinin, ilkokul öğretmenleri, sosyal hizmet uzmanı ve gönüllü olarak çalışanları içine alabilir.
Oyuncak Kütüphanelerinin Kaynakları
Oyuncak kütüphaneleri; hayırsever organizasyonlar veya kar amacı gütmeyen dernekler, yerel yönetimler, devlet okulları ve devlet kütüphaneleri tarafında devlet- özel sektör kaynaklı olarak desteklenmelidir.
Oyuncak Kütüphanesindeki Oyuncaklar
Çocukları eğlendirmek için oyuncak kütüphanesindeki oyuncaklar özemle seçilmelidir.Oyuncak kütüphanelerinde bulunan oyuncakların özellikle; çeşitli gelişim alanlarına hitap eden çocukların ilgi, istek ve ihtiyaçlarına cevap verebilen, eğitici, sağlam, güvenli, çok yönlü, kullanılmaya elverişli, çeşitli malzemelerden yapılmış (ahşap, kumaş,metal gibi), canlı ve ilgi çekici olmasının yanı sıra, oyuncakların fiyatı gibi kriterlere dikkat edilerek seçilmesi son derece önemlidir.Bu kütüphanedeki oyuncaklar, çocuklar hastanedeyken ya da tatildeyken alınabilir.
Türkiye’de Oyuncak Kütüphanesi Modeli
Türkiye’de ise, Türkiye Cumhuriyeti-Unicef 1991-1995 işbirliği çerçevesinde hazırlanan Erken Çocukluk gelişimi ve Okul Öncesi Eğitim Projesi kapsamında 1994 yılında yapılan okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve taşra teşkilatının oluşturulması toplantısında “Oyuncak Kütüphanesi” ile ilgili olarak ileriye dönük olarak yapılması gerekenler aşağıda belirtilmiş ve böylece Türkiye’de oyuncak kütüphanesi ile ilk vurgulamalar yapılmıştır.
1-Doğumdan zorunlu eğitim çağına kadar olan çocukların gelişim özelliklerine uygun dayanıklı eğitici oyuncak ve kitaplar burada toplanması,
2-Oyuncak kütüphanelerinin kullanım yönergesi hazırlanması ve bu yönergede: hangi yaş için, hangi kitap yada oyuncağın kullanacağı, basıl onarılacağı gibi konularda bilgi verilmesi,
3-Yörede yapılacak toplantılarla ve broşürlerle oyuncak kütüphanelerinin tanıtılması,
4-Kız meslek lisesi ve mesleki teknik okullarda malzeme yapımı konusunda ağırlık verilmesi,
5-Kız meslek lisesi, mesleki teknik okullar ve üniversitelerde üretilen örnek proje malzemeleri Milli Eğitim Bakanlığı Ders Aletleri Yapım Merkezince çoğaltılıp, çeşitli yörelerdeki merkezlere tanıtım sağlanması,
6-Oyuncak kütüphanelerinde yöreden oyuncak toplamak için çeşitli kampanyalar düzenlenmesi,
7-Merkezlerde ailelere kendi yapabilecekleri oyuncakları konusunda beceri kazandırma toplantıları yapılması,
8-Yörede, aileler arası ödüllü oyuncak yapma yarışması açılması,
9-Oyuncak kütüphanesi olan merkezlerde bu oyuncak ve materyallerin yapımında yol gösterilebilecek deneyimli teknisyenler alınması konularında önerilerde bulunulmuştur.
Bu öneriler çerçevesinde; Küçükçekmece Belediyesi, Unicef, Milli Eğitim Bakanlığı, Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü ve Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitim Öğretmenliği Ana Bilim Dalı ile işbirliği içinde yürütülen ‘Küçükçekmece Çok Amaçlı Eğitim Merkezi Projesi’ kapsamında 1998-1999 öğretim yılı içerisinde “Eğitimci Materyal ve Oyuncak Kütüphanesi Birimi’nin “ kurulması çalışmalarına başlamıştır.Türkiye’ de ilk defa okul öncesi eğitim bünyesinde “Eğitici Materyal ve Oyuncak Kütüphanesi Birimi” kurulmuştur.
KAYNAKÇA
M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl:2000, Sayı 12, Sayfa 1777-182
İnsan yavrusu yetişkin dünyasında yer almadan önce bebeklik ve çocukluk döneminden geçer.Bebeklik döneminde yaparak yaşayarak öğrendikleri bir süre sonra deneyime dönüşür.Bu deneyimler, çocukluk döneminde karşılaşabileceği güçlüklerle baş edebilmesini sağlayacak başarı ve kendine güven duygusunu yaratır.İşte, bebeklik ve çocukluk döneminin en önemli yıllarını oluşturan okul öncesi dönem de, yaşananların deneyime dönüştüğü bir süreçtir.Okul öncesi dönem çocuğu en etkili, kendinin yaptığı ve yaşadığı şeylerden öğrenebilir, başkalarının onun yerine bir şeyler yapmasından değil.Bunun içinde özellikle bu dönemde, çocukların yaparak, yaşayarak öğrenmelerine ve hayata hazırlanmalarını sağlayacak etkinliklere yer vermek gereklidir.Bu etkinlikler sırasında, çocukların gerek eğitim ortamlarında gerekse diğer ortamlarda en çok sevdikleri etkinlik oyundur.
Çocuklar için oyun; öğrenmelerini destekleyen bir araçtır.Jersild’e göre de oyun , çocuğun uğraştığı en ciddi uğraşısıdır.bu uğraş sırasında tıpkı yetişkinler gibi güçlerini ve marifetlerini sergilerler.Okul öncesi dönemdeki çocuk için; içinde yaşadığı dünyayı, sevgilerini, kıskançlıklarını, mutluluk ve kırıklıklarını, düşmanlıklarını, iç çatışmalarını, hayallerini, düşüncelerini ifade edebilmesi için en uygun dil olarak kabul edilmektedir.Bu nedenle oyun, çocuğun zamanın büyük bir bölümünü alan ciddi bir uğraş olarak nitelendirilmelidir.Oyun, yetişkin için güçlerini görebilme imkanına sahip olduğu ve hoşlandığı bir zaman dilimi iken, çocuk için, işle eşdeğer sayılabilecek ciddi bir faaliyettir.
Oyunun çocuğun gelişimindeki önemi geniş ölçüde tanınmaktadır.Oyun sırasında hem yetişkini,n hem de çocukların kendilerini ifade etmelerini sağlayan bir araç olarak kabul ettiğimiz oyuncaklar da son derece önemli bir yere sahiptir.Misureova, oyuncaklar ve oyunun birbirinden ayrılmayacak bir biçimde çocukluk ve ergenlikle bağlantılı olduğunu belirtmiştir.Ona göre oyuncaklar; çocuklar arasında, çocuklar ve aileleri arasında ve hatta aileler arasında iletişim ve işbirliğini arttırmak için bir uyarıcı olabilir.
Oyuncak tanımlamalarına baktığımızda ise; çocukların oynamasına mahsus araç ; oyun aracı olarak kullanılan nesne; çocukların oyalanmasını sağlayan ve onları eğlendiren bebek v.b. şeylerin tümü; zekayı, duyuları ve duyguları uyaran, yaratıcılık ve hayal gücünü geliştiren, çocuğun bedensel, ruhsal ve toplumsal gelişimini sağlayan araç-gereçler; çocuk oyunlarına geliştirici ve eğitici değer kazandıran, hayata ve olaylara alıştıran; çevresindeki her şey olarak belirtilmektedir.
Bu tanımlarda da görüldüğü gibi oyuncak, oyunun içinde yer alan, çocukların çeşitli gelişim alanlarına katkıda bulunan eğitici araçlar olarak tanımlanmıştır.
Günümüzde oyunun ana malzemesini oluşturan oyuncağın önemi her geçen gün artmaktadır. Ülkemizde okul öncesi dönemde “çocuk başına oyuncak harcaması” Oyuncak Üreticileri Derneği’nin verilerine göre; İngiltere’de 172 dolar, Japonya’da 400 dolar, Amerika’da 350 dolar, Türkiye’de 5 dolar.Türkiye’deki çocuk başına düşen oyuncak harcamasının gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük olduğu görülmektedir.Bu durumda ailelerin ve okul öncesi eğim kurumlarının oyuncak ve eğitim materyallerini satın alma gücünü arttırmanın bir diğer yolu, ödünç oyuncak alımına teşvik etmektedir.Tıpkı kütüphanelerden ücretsiz, ödünç olarak alınan kitaplar gibi, oyuncakların ve eğitim materyallerini de ücretsiz, ödünç olarak alabileceğini ‘oyuncak kütüphanelerinin’ açılmasıdır.
Oyuncak kütüphaneleri; ailelere ve çocuklara gelişimsel olarak uygun materyalleri ve desteği sağlayan, rehberlik edeni gelişimsel aktiviteler sunan ve ailelere bilgilendiren merkezler olmasının yanı sıra, okul öncesi eğitim kurumlarının da eğitici materyal ihtiyaçlarını karşılayan kaynak merkezleridir.
Oyuncak Kütüphanesinin Faydaları
*Toplumda tek başına mevcut olmayan bir hizmetin sağlanması,
*Çocukların pahalı ve iyi oyuncaklarla oynamasına yardımcı olmasıdır.
a-Ebeveyn İçin
*Anne-babanın çocuk gelişimi hakkında bilgi edinmesi,
*Oyunun önemi, oyuncakların nasıl kullanılacağına fikir edinmesi,
*Ailelerin çocukları için oyuncak seçimi ve oyuncaklara nasıl değer biçilmesi gerektiğine ilişkin bilgi,
*Aynı zamanda anneler için özellikle yeni göçmen ve izole aileler için;
-Sosyalleşme becerilerini sağlayıcı ve arttırıcı,
-Evde çocukları ile birlikte daha çok oyun oynamaya ve çocuğunun sevdiği spesifik oyuncakları oyuncak kütüphanesinden ödünç almak.
b-Çocuklar İçin
*Sosyalleşme ve grupta davranış becerilerinin artması,
*Çeşitli oyuncak ve oyun imkanlarının kolay bulunabilmesi,
*Çocuklar için okula hazırlıkla ilgili deneyimlerin olumlu etkisi,
*Özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların oyun imkanlarının artması ve adapte olmalarının hazırlayıcı bir etkisi vardır.
Genel olarak oyuncak kütüphanelerinin yaraları şu şekildedir:
1-Çok sayıda çocuğa araç-gereç yönünden hizmet verebilmesi,
2-Çocukların evlerinde mevcut oyuncak tipinden farklı oyuncakların bulunması,
3-Çeşitli oyuncakların daha ucuz bulunabilmesi,
4-iyi oyuncakların kolayca bulunabildiği bir yer olması,
5-Halk kütüphanelerinin kullanımını arttırmaktır.
Oyuncak Kütüphanesi Personeli
Oyuncak kütüphanelerinin personeli okul öncesi eğitimcisi ya da özel eğitim alanlarından olmasının yanı sıra, kütüphane liderlerinin, ilkokul öğretmenleri, sosyal hizmet uzmanı ve gönüllü olarak çalışanları içine alabilir.
Oyuncak Kütüphanelerinin Kaynakları
Oyuncak kütüphaneleri; hayırsever organizasyonlar veya kar amacı gütmeyen dernekler, yerel yönetimler, devlet okulları ve devlet kütüphaneleri tarafında devlet- özel sektör kaynaklı olarak desteklenmelidir.
Oyuncak Kütüphanesindeki Oyuncaklar
Çocukları eğlendirmek için oyuncak kütüphanesindeki oyuncaklar özemle seçilmelidir.Oyuncak kütüphanelerinde bulunan oyuncakların özellikle; çeşitli gelişim alanlarına hitap eden çocukların ilgi, istek ve ihtiyaçlarına cevap verebilen, eğitici, sağlam, güvenli, çok yönlü, kullanılmaya elverişli, çeşitli malzemelerden yapılmış (ahşap, kumaş,metal gibi), canlı ve ilgi çekici olmasının yanı sıra, oyuncakların fiyatı gibi kriterlere dikkat edilerek seçilmesi son derece önemlidir.Bu kütüphanedeki oyuncaklar, çocuklar hastanedeyken ya da tatildeyken alınabilir.
Türkiye’de Oyuncak Kütüphanesi Modeli
Türkiye’de ise, Türkiye Cumhuriyeti-Unicef 1991-1995 işbirliği çerçevesinde hazırlanan Erken Çocukluk gelişimi ve Okul Öncesi Eğitim Projesi kapsamında 1994 yılında yapılan okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve taşra teşkilatının oluşturulması toplantısında “Oyuncak Kütüphanesi” ile ilgili olarak ileriye dönük olarak yapılması gerekenler aşağıda belirtilmiş ve böylece Türkiye’de oyuncak kütüphanesi ile ilk vurgulamalar yapılmıştır.
1-Doğumdan zorunlu eğitim çağına kadar olan çocukların gelişim özelliklerine uygun dayanıklı eğitici oyuncak ve kitaplar burada toplanması,
2-Oyuncak kütüphanelerinin kullanım yönergesi hazırlanması ve bu yönergede: hangi yaş için, hangi kitap yada oyuncağın kullanacağı, basıl onarılacağı gibi konularda bilgi verilmesi,
3-Yörede yapılacak toplantılarla ve broşürlerle oyuncak kütüphanelerinin tanıtılması,
4-Kız meslek lisesi ve mesleki teknik okullarda malzeme yapımı konusunda ağırlık verilmesi,
5-Kız meslek lisesi, mesleki teknik okullar ve üniversitelerde üretilen örnek proje malzemeleri Milli Eğitim Bakanlığı Ders Aletleri Yapım Merkezince çoğaltılıp, çeşitli yörelerdeki merkezlere tanıtım sağlanması,
6-Oyuncak kütüphanelerinde yöreden oyuncak toplamak için çeşitli kampanyalar düzenlenmesi,
7-Merkezlerde ailelere kendi yapabilecekleri oyuncakları konusunda beceri kazandırma toplantıları yapılması,
8-Yörede, aileler arası ödüllü oyuncak yapma yarışması açılması,
9-Oyuncak kütüphanesi olan merkezlerde bu oyuncak ve materyallerin yapımında yol gösterilebilecek deneyimli teknisyenler alınması konularında önerilerde bulunulmuştur.
Bu öneriler çerçevesinde; Küçükçekmece Belediyesi, Unicef, Milli Eğitim Bakanlığı, Okul Öncesi Eğitimi Genel Müdürlüğü ve Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitim Öğretmenliği Ana Bilim Dalı ile işbirliği içinde yürütülen ‘Küçükçekmece Çok Amaçlı Eğitim Merkezi Projesi’ kapsamında 1998-1999 öğretim yılı içerisinde “Eğitimci Materyal ve Oyuncak Kütüphanesi Birimi’nin “ kurulması çalışmalarına başlamıştır.Türkiye’ de ilk defa okul öncesi eğitim bünyesinde “Eğitici Materyal ve Oyuncak Kütüphanesi Birimi” kurulmuştur.
KAYNAKÇA
M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Yıl:2000, Sayı 12, Sayfa 1777-182